چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳
بازخوانی یا اصطلاحاً کاورکردن یک آهنگ، سنّتی دیرینه نه تنها بین افراد غیرحرفه‌ای بل خوانندگان شهیر و کاربلد است. بدون ورود در بحث کلّی‌تر ارزشگذاری بین اصل و بدل خیلی خلاصه به آهنگهایی می‌پردازم که از دید بسیاری از اصل آن بهترند. نظر من این است که لااقل در مواردی که معروف شده‌اند، ارزش اصل از هر لحاظ بالاتر است حتّی اگر بازخوانی آن شهرت بیشتری به دست آورده باشد. البتّه هر قاعده‌ای استثنا هم دارد که خواهم گفت.
The Pover of Love
در کنار آهنگ فیلم تایتانیک این آهنگ معروفترین کار سلین دیون است. من هم ابتدا بازخوانی او را شنیدم سپس اصل آن را دیدم که از هر لحاظ اصل از بدل بالاتر است. جنیفر راش صدایی پر و وسیع دارد که در مقایسه با آن، صدای خانم دیون خیلی زیر و دخترانه به نظر می‌رسد. جنیفر راش فقط به‌خاطر اقامت در آلمان و نداشتن شهرت کافی در روزگاری که اینترنت و شبکه‌های اجتماعی هم در کار نبود نتوانست به جایگاهی که استحقاقش را داشت برسد و آهنگ مشترک با التون جان و سفرهای متعدّد و تورهای فراوان هم کمکی نکرد. خودتان این میکس را بشنوید و قضاوت کنید. (من مشکلی با خانم دیون ندارم ولی آهنگ آداجیو از سیسیل را بشنید. این خانم در آهنگ فیلم تایتانیک فقط به عنوان وکال سلین دیون را همراهی می‌کرد. واقعاً او برای خواندن اصل آهنگ مناسب‌تر نبود؟)
Hallelujah
یکی از مواردی که اجماع نسبی برای بهتر بودن بازخوانی هست بازخوانی جف باکلی از هاله‌لویاست که این‌جانب هرچه دقّت کردم از راز آن سر در نیاوردم. اکثر کاورهای این آهنگ کیفیّت بهتری دارند و نمی‌دانم کدام وجه از وجوه هنری ناشناخته‌ی حضرت باکلی چشم خلایق را گرفته است. گذشته از اصل آهنگ و ترانه، آن صدای بم لئونارد کوون کجا و این صدای پسرانه کجا؟ قاعدتاً این مورد از آهنگهایی است که باید یک مرد بازبخواند ولی این اجرا از داوینا میشل را ببینید و با بازخوانی باکلی مقایسه کنید.
Jolene
وقتی دالی پارتن گفته که کاور جک وایت را دوست دارد، ما کی باشیم که اعتراض کنیم؟ اوّل که این را شنیدم گفتم شاید طرف دگرباشی چیزی است ولی دیدم که خیر. آهنگی را که یک زن باید بخواند چرا باید یک مرد بخواند آن هم بدون دست‌بردن در آهنگش؟ دالی پارتن آهنگهای بسیاری دارد که خوانندگان حرفه‌ای آن را دوباره خوانده‌اند و خوب هم خوانده‌اند ولی این یکی حتماً جزو آنان نیست.
I Will Always Love You
معروفترین بازخوانی موفّق از کارهای دالی پارتن متعلّق به ویتنی هیوستون است. قدرت حنجره و وسعت دامنه‌ی نتهایی که خانم هیوستون اجرا می‌کند تا حدودی بدل بودن آن را پوشش می‌دهد. شأن نزول سرودن اصل ترانه را شاید شنیده باشید که دالی پس از ترک کسی که به او علاقه داشت این ترانه را می‌سراید و تمی غمگین و نوستالزیک دارد امّا هیوستون از آن اجرایی حماسی به دست می دهد که اثری از دریغ و افسوس در آن نیست.
Hotel California
خوب تعصّب را کنار بگذاریم و به کاوری بپردازیم که از اصل جلو می‌زند. اجرای افسانه‌ای گروه ایگلز از این آهنگ بی‌تردید اصل آهنگ از جیپسی کینگ را پشت سر می‌گذارد. این مورد به عنوان یک مورد آموزشی از چگونگی بازخوانی یک آهنگ باید مورد بررسی قرار بگیرد. در یک کلام بازخوانی باید چیزی یا چیزهایی بیش از آهنگ اصلی داشته باشد تا اثری بدیع به شمار آید. آنها فقط اصل ملودی را وام گرفتند، ریتم و سازبندی آن را عوض کردند، گیتاریستهای حرفه‌ای ایگلز تک‌نوازی‌های درخشانی در طول اجرای طولانی این آهنگ دارند، ترانه با تمی غریب و متنی زیباتر جایگزین شده و صدای دان هنلی به خوبی روی آن نشسته است.
Todo Cambia
یکی از بازخوانی‌های موفّق، کاور خواننده‌ی افسانه‌ای آرژانتینی مرسدس سوساست که با استفاده از آن در فیلم «ما یک پاپ داریم» معروفتر هم شد. صدا و قدرت اجرای خانم سوسا ترانه‌ی پرمعنای این آهنگ را جلا و درخشش بیشتری می‌دهد. در عین حال کار برادران نومهاوسر با موزیک ویدئوی خوبی که برایش ساختند همچنان شنیدنی و دیدنی است.
Nothing Compares 2 U
بالاتر از معیارهایی گفتم که می‌تواند یک کاور را موفّق‌تر کند ولی آیا بدون آنها هم می‌شود؟ مرحومه مغفوره شینید اْکانر نشان داد که بله می‌شود. آهنگ و ترانه‌ی پرینس کار موفّقی بود ولی شیوه‌ی اجرای اکانر آن را تبدیل به اثری ابدی کرد.
I Do Not Want What I Havn't Got
از آنجا که اگر یکی بزنی، یکی می‌خوری بدی لاوت هم آهنگ بالا را از شینید اکانر قاپیده و به خوبی هم از پسش برآمده است. صرفاً جهت اطّلاع.
Señorita
از آثار «فاخر» موسیقی پاپ و خوانندگان حرفه‌ای دور بشویم و به مستضعفان ساکن یوتیوب بپردازیم. اگر از آن «اولالا»ی داخل آهنگ بخواهیم حسن استفاده کنیم قاعدتاً باید بازخوانی فرانسوی چیز به‌دردبخوری دربیاید دیگر. خوانندگان زیادی به زبان فرانسه این آهنگ را خوانده‌اند که این اجرا به نظرم ترجمه‌ی بهتری دارد و سینیوریتا را هم تبدیل به مادموازل کرده است. دیگر کاورهای کلویی نیز همگی با ترجمه‌ی متن به زبان فرانسه‌اند.
Shape of You
این آهنگ پرطرفدار هم بازخوانی‌های متعدّدی داشته که صرفاً برای نمونه به این ترکیب خواننده‌ی اصلی با J.Fla گوش فرا دهید. این دختر کره‌ای ملکه‌ی کاورپراکنان ساکن یوتیوب است که دنبال‌کنندگانش از بسیاری از خوانندگان حرفه‌ای بیشتر است و می‌بینید که او را کنار خواننده‌ی اصلی هم گذاشته‌اند. به نظرم بهترین کارش Chandelier باشد که خیلی‌ها جرئت خواندنش را ندارند.
Sway
این آهنگ را بیشتر با اجرای دین مارتین می‌شناسند که کاور آهنگ اسپانیایی Quien Sera با صدای پدرو اینفانته است. آهنگ بسیار پرطرفداری که به زبانهای گوناگون دوباره خوانده شده و بهترین بازخوانی آن از دید من کار رزماری کلونی است. کاش برادرزاده‌اش نصف استعداد او را در بازیگری داشت.
Train Wreck
جیمز آرتور از خوانندگانی است که اصلاً به جایگاهی که استحقاق داشته نرسیده است. آهنگ Train Wreck او خیلی راحت می‌توانست به صدر جدول بیلبورد برسد و از به‌اصطلاح هیتهای امثال لویس کاپالدی چیزی کم ندارد. دقیقاً به‌خاطر شهرت کمتر این آهنگ بازخوانی کمتر و با کیفیّت پایین‌تری هم داشته است. بهترین بازخوانی آن کار بریتنی مگز استرالیایی است.
گل سنگم
هرگونه اشاره به این آهنگ و بازخوانان آن با توجّه به طرفداران سینه‌چاک خواننده حکم انتحار را دارد چون همه‌ی کاورهای آن به نزدیکی اجرای اصلی هم نرسیده است. در عین حال به این بازخوانی دو برادر یهودی بخارایی گوش بسپارید. اگر به خال هندویش سمرقند و بخارا را نبخشیده بودیم حالا می‌نوشتم به این دو یهودی هموطن گوش فرا دهید. باز بگویید حضرت حافظ!
پارسال: ترانه‌های ردشده
